ΜΕΤΟΧΕΣ - ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ - ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΧΑΑ

Τετάρτη 15 Ιουλίου 2009

TRIBUTE TO FIRE - WE ARE NOW GREEN-BORNE!

& SHORTLY AIRBORNE!!!!!!!!

Καλημερα
επεσα σε ενα απιστευτο αρθρο του Φεβρουριου 2008 (τριτος μηνας της νεας υφεσης) δημοσιευμενο στο Harper's Magazine

θεωρησα επιβεβλημενο να το μεταφρασω για ολους


αλλα επειδη το original εχει αλλη χαρη... οριστε το link:

http://www.harpers.org/archive/2008/02/0081908

πολλοι θα διαφωνησουν ή θα συμφωνησουν
για μενα ειναι ακομα ενα ΜΕΓΑΛΟ κομματι του ΠΑΖΛ που ξεκινησα απο τον Ιαν 2009 απο το Καπιταλ και το συνεχιζω εδω




ΚΑΛΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ;-)



Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΟΥΣΚΑ:

Η εκκινηση των αγορων προς την αυριανη μεγαλη συντριβη

ΜΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΦΟΥΣΚΑ,

(θα χρησιμοποιησουμε το γνωστο ορο φουσκα σαν συντομευση αλλα σημειωστε οτι συγχεει το αιτιο με το αποτελεσμα. Ενας καλυτερος ορος αντι για το bubble θα ηταν ο Υπερπληθωρισμος των περιουσιακων στοιχειων - asset prices Hyperinflation - που ειναι το αποτελεσμα ενος διεστραμμενου αυτο-ενισχυτικου συστηματος, μια ομιχλη που δυσκολευει την κριση ολων εκτος απο τους πιο ψαγμενους συμμετεχοντες στις αγορες.
Ο Υπερπληθωρισμος των περιουσιακων αυτων στοιχειων ξεκινα σε μια συγκεκριμενη φαση της αναπτυξης της αγορας κατω ακριβως απο τις ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ συνθηκες. Η φουσκα ειναι το αποτελεσμα αυτης της χρηματοοικονομικης υστεριας, που γινεται αντιληπτη ΜΟΝΟ οταν η ομιχλη αρχιζει να διαλυεται)

ειναι μια παρεκτροπη της αγορας που ειναι προϊον των κυβερνησεων, της οικονομιας και της βιομηχανιας, μια κοινη κερδοσκοπικη παραισθηση και υστερα ενα κραχ, συνοδευομενο απο υφεση. Οι φουσκες ηταν καποτε πολυ σπανιες — μια καθε 100 χρονια ή καπου τοσο, ηταν αρκετη για να δωσει κινητρο στους εκαστοτε πολιτικους, με την ευκαιρια της οργης των κατεστραμμενων πολιτων στη μετα-φουσκα εποχη, να προχωρησουν σε νομοθετηματα που θα εμποδιζαν την επαναληψη παρομοιων γεγονοτων.

Οταν πλεον η σκονη καθισε υστερα απο το κραχ του 1720 της South Sea Bubble, για του λογου το αληθες, Η Βρετανικη Βουλη ψηφισε το λεγομενο Bubble Act για να απαγορευσει την ανοδο ή τη παρισταμενη ανοδο μιας μεταβιβασιμης μετοχης. Για ενα αιωνα, αυτος ο νομος προφυλαξε αρκετα τις αγορες απο το σχηματισμο ενος νεου κερδοσκοπικου διογκωματος.

Σημερα κανουμε ενα μολις ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ αναμεσα σε αυτες τις εξαρσεις παρανοιας. Το Κραχ του dot-com (εταιριων τεχνολογιας) στις αρχες του 2000 θα επρεπε να ακολουθησει μια μεγαλη περιοδος ισως δεκαετιων αυτοκριτικης και εσωτερικων προβληματισμων... Αντι γι’αυτο, πριν ακομα ξεφουσκωσει η παλια τεχνολογικη φουσκα, μια νεα μανια αρχισε να εμφανιζεται βασιζομενη στο ομολογουμενως μεγαλης διαρκειας Αμερικανικο ΠΙΣΤΕΥΩ οτι η ευρεια εξαπλωση της ακινητης ιδιοκτησιας μπορουσε να επιφερει κοινωνικη αρμονια και εθνικη οικονομικη αναταση. Στηριζομενο σφοδρα απο τις κινησεις της Federal Reserve (της Αμερικανικης Κεντρικης Τραπεζας), χρηματοδοτουμενο απο εξωτικα πιστωτικα παραγωγα και τιτλοποιησεις, ενα ηδη γιγαντιο sales-and-marketing προγραμμα στο real estate επεκταθηκε για να συμπεριλαβει, σε μια απελπιστικη κινηση, τη χορηγηση ενυποθηκων δανειων ακομα και στα ΧΑΜΗΛΑ στρωματα της κοινωνιας.

Το οτι ο Υπερπληθωρισμος του Internet και ο Υπερπληθωρισμος των Ακινητων αναδυθηκαν μεσα σε μια περιοδο 10 ετων,με τον καθενα απο αυτους να δημιουργει Τρις δολαρια πλαστης/εικονικης περιουσιας, ειναι, νομιζω, ΜΟΝΟ η ΑΡΧΗ. Θα υπαρξουν και πρεπει να υπαρξουν πολλες τετοιες οικονομικες εκρηξεις (booms), χωρις τις οποιες η Αμερικανικη οικονομια ΔΕΝ μπορει αλλο να λειτουργησει (ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΧΑΟΣ). Ο κυκλος της ΦΟΥΣΚΑΣ εχει αντικαταστησει τον ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ κυκλο.

Τετοιες μεταμορφωσεις δε λαμβανουν χωρα σε μια νυχτα. Μετα το 2ο Παγκοσμιο Πολεμο, η Wall Street εκοψε επιταγες για τη χρηματοδοτηση νεων εταιριων που προσπαθουσαν να μετατρεψουν εφευρεσεις της ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ περιοδου, οπως ψυγεια και ραδιοφωνα, σε καταναλωτικα προϊοντα. Οι καταναλωτες της ανερχομενης τοτε μεσαιας ταξης ηταν ετοιμοι να αγορασουν αλλα στερουνταν οικονομικων πορων, ετσι το τραπεζικο συτημα τους συνεδραμε με ΝΕΟΥΣ τυπους πιστωσης, ιδιως με το προγραμμα πωλησεων με δοσεις.

Υστερα απο μια μικρη περιοδο υφεσης το 1921, η ομοσπονδιακη πολιτικη στηριξε την προοδο κρατωντας τα επιτοκια κατω απο τον πληθωρισμο. Οι ειδημονες χαιρετισαν μια «νεα εποχη» ευημεριας μεχρι...την Μαυρη Τριτη στις 29 Οκτωβριου του 1929...

Το Κραχ, Η Μεγαλη Υφεση και ο 2ος Παγκοσμιος ηταν ενα κτηνωδες διδαγμα για την κυβερνηση, τους ακαδημαϊκους, την επιχειρηματικη Αμερικη, τη Wall Street, και τον Τυπο. Για τα επομενα 60 χρονια, αυτη η γονατισμενη γενια καταφερε να κρατησει την ομιχλη των ψευτικων ελπιδων και της κακιστης πιστωσης καλα απομακρυσμενη. Ο Οικονομολογος John Maynard Keynes αναδειχθηκε ως ο εμπνευστης μιας νεας σχολης οικονομικων η οποια υποσχοταν συνεχη οικονομικη αναπτυξη ΔΙΧΩΣ τελος. Το δογμα του Keynes:

οταν ο επιχειρηματικος κυκλος φτανει στο ζενιθ και ξεκινα την πτωτικη του πορεια, θα πρεπει να αυξηθουν οι ομοσπονδιακες/κρατικες δαπανες, να περικοπουν φοροι και να μειωθουν τα short-term επιτοκια για να αυξηθει η προσφορα χρηματος και να επεκταθει η πιστωση. Η ζητηση, υποβοηθουμενη απο τις δαπανες (οι οποιες χρηματοδοτουνται απο το ελλειμμα του προϋπολογισμου) και απο το φθηνο χρημα, θα εμποδισει ακολουθως την υφεση.Το 1932 αυτο το σετ οικονομικων ελιγμων ονομασθηκε “reflation” δηλαδη αντιπληθωρισμος ή σε ελευθερη μεταφραση αναθερμανση της οικονομιας μεσω μιας επεκτατικης πολιτικης.

Η πρωτη Κεϋνσιανη Αναθερμανση ηταν μια κακοτεχνια. Για να ειμαστε δικαιοι, ηταν ισως ανεφικτη στο πλαισιο του Κανονα Χρυσου, γιατι τη στιγμη που η Federal Reserve εκανε την προσπαθεια της να βελτιωσει τα πραγματα, το χρεος ηταν ηδη ΕΚΤΟΣ ελεγχου.

Οι ιστορικοι διαφωνουν στο αν η Federal Reserve και το Κογκρεσο κινηθηκαν αρκετα γρηγορα για να μειωσουν το ποσοστο των εταιριων που εμπαιναν σε καθεστως εκκαθαρισης εκεινη την εποχη. Οι περισσοτεροι συμφωνουν οτι μολις ο πληθωρισμος εγινε αρνητικος, οποιαδηποτε κινητρα μεσω μιας short-term διαχειρισης επιτοκιων θα ηταν αναποτελεσματικα, απο τη στιγμη που η Fed δε μπορουσε να προβει σε μειωσεις των επιτοκιων κατω του μηδενος. Η Τραπεζα της Ιαπωνιας βρεθηκε στην ιδια δυσαρεστη θεση 60 χρονια αργοτερα...

Τραπεζες χρεοκοπησαν, η πιστωση συρρικνωθηκε οπως και το ΑΕΠ. Η οικονομια λειτουργουσε αναποδα και αρνιοταν να ανταποκριθει στα Κεϋνσιανα κινητρα. Το 1933, ο προεδρος Franklin D. Roosevelt απεσυρε απο την κυκλοφορια και επανατιμολογησε το χρυσο, ευχομενος οτι η θεωρια του Κεϋνς (πως ο νομισματικος πληθωρισμος δινει ωθηση στη ζητηση) θα ειχε αποτελεσμα. Η οικονομια αρχισε να αναπτυσσεται. Αλλα ηταν ο 2ος Παγκοσμιος Πολεμος αυτος που εφερε την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ανακαμψη, σαν ενα πολυ αποτελεσματικο project, που δημιουργησε μια μεγαλη ζητηση για τις ΗΠΑ. Ο πολεμος εκανε ο,τι οι ελλατωματικες και λανθασμενες εφαρμογες της Κεϋνσιανης θεωριας δε μπορεσαν να κανουν...

Μερικες ημερες μετα τη D-Day, οι συμμαχοι συνατηθηκαν στο Mount Washington Hotel στο Bretton Woods του New Hampshire, για να καθορισουν το μελλον του διεθνους νομισματικου συστηματος. Δεν υπηρξαν ΠΟΛΛΕΣ διαπραγματευσεις. Οι δυτικες οικονομιες καθονταν πανω σε ερειπια και το διεθνες νομισματικο συστημα ηταν πληρως αποδιαργανωμενο απο την αρχη της Μεγαλης Υφεσης. Οι Ηνωμενες Πολιτειες, τωρα η κυριαρχη οικονομικη και στρατιωτικη δυναμη, επιτυχημενα πιεσαν για την προσδεση ολων των νομισματων ολων των κρατων με το δολαριο και για τη δυνατοτητα μετατροπης του δολαριου σε Αμερικανικο χρυσο.

Οι Αμερικανοι μπορουσαν τωρα να ξοδεψουν οσο συνετα ή ανοητα η κυβερνητικη πολιτικη τους οριζε και, ασχετως των αναγκων των αλλων κρατων που κρατουσαν δολαρια σαν αποθεματικα, τυπωναν οσο δολαρια επιθυμουσαν. Αλλα απο το 2ο τριμηνο του 1971, το εμπορικο ισοζυγιο ειχε ηδη ενα ελλειμμα της ταξης των $3.8 Δις (προσαρμοσμενων βασει πληθωρισμου)—ενα ομολογουμενως ΤΙΠΟΤΑ συγκριτικα με το ελλειμμα των $204 Δις στο 2ο τριμηνο του 2007, αλλα εως τοτε οι Ηνωμενες Πολιτειες ειχαν συνεχως πλεονασμα. Μελη του συστηματος του Bretton Woods, οπως ο διασημος Γαλλος προεδρος Στρατηγος Charles de Gaulle, φοβηθηκαν οτι οι ΗΠΑ σκοπευαν να πληρωσουν τα δανεικα που ειχαν παρει για να καλυψουν το εμπορικο ελλειμμα με υποτιμημενα δολαρια. Αντιστεκομενος σε αυτη την ασκηση ενος τετοιου παραλογου προνομιου, ο de Gaulle ΑΠΑΙΤΗΣΕ να πληρωθει σε χρυσο. Με το ισοζυγιο πληρωμων τρομακτικα εκτος ελεγχου, ο προσφατα εκλεγμενος προεδρος Richard Nixon ηρθε αντιμετωπος με μια μεγαλη προκληση-κινδυνο για τα αμερικανικα αποθεματα χρυσου, και η λυση που εδωσε ηταν ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ: μονοπλευρα κατηργησε τη νομικη υποχρεωση των ΗΠΑ να ανταλλασουν δολαρια αντι χρυσου. Με αλλα λογια, αθετηση εκπληρωσης της υποχρεωσης - DEFAULT.

Πανω απο μια δεκαετια οικονομικου και χρηματοοικονομικου ΧΑΟΥΣ ακολουθησε, καθως το δολαριο παρεμεινε το διεθνες νομισμα αλλα συναλλασσοταν χωρις ενα απολυτο μετρο αξιας. Ο πληθωρισμος αυξηθηκε οχι μονο στις ΗΠΑ αλλα σε ολο τον κοσμο, τσακιζοντας την αξια πολλων χρηματιστηριακων οικων και εταιριων. Η Federal Reserve ΕΣΠΡΩΞΕ τα επιτοκια σε 2ψηφια νουμερα, πυροδοτωντας δυο παγκοσμιες υφεσεις, και νεα διεθνη προτυπα και μεθοδους υπολογισμου του πληθωρισμου και κυμαινομενες συναλλαγματικες ισοτιμιες καθιερωθηκαν για να αντικαταστησουν τον κανονα χρυσου. Μετα το 1975, οι ΗΠΑ δε θα ξανακατεθεταν ΠΟΤΕ ξανα ενα ετησιο πλεονασμα εμπορικου ισοζυγιου. Βιομηχανιες υψηλης αξιας, παραγωγης τελικων προϊοντων οπως χαλυβα και αυτοκινητων δεν ηταν πια κυριαρχες.Η νεα οικονομια ανηκε πλεον σε ενα νεο κυκλωμα, στα χρηματοοικονομικα, ασφαλειες και στη διαχειριση ακινητης περιουσιας ή αγγλιστι... Finance, Insurance, and Real Estate! —FIRE!.

Το FIRE ειναι μια μηχανη πιστωσης πληθωριστικων περιουσιακων στοιχειων χρηματοδοτουμενη απο κρατικα κεφαλαια, οργανωμενη γυρω απο ενα ΔΟΓΜΑ:

οτι η αξια των περιουσιακων στοιχειων καποιου, που συνηθιζε να μεταβαλλεται ανταποκρινομενη στον επιχειρηματικο κυκλο και στις χρηματοοικονομικες αγορες, τωρα πηγαινει προς μια ΜΟΝΟ κατευθυνση, ΕΠΑΝΩ, χωρις ουτε καν μικρες βραχυπροθεσμες διορθωσεις.

Με το FIRE να οδηγει τις εξελιξεις, οι ΗΠΑ, απελευθερωμενες απο τους περιορισμους του κανονα του χρυσου, τωρα ειχαν μια εξαιρετικη ευελιξια για να χρηματοδοτουν τα ελλειμματα τους με το ιδιο τους το νομισμα. Αυτο ηταν ενα νεο παραλογο προνομιο...σε στεροειδη αυτην την φορα. Τεραστια εξωτερικα χρεη διαμορφωθηκαν καθως οι εμπορικοι εταιροι των ΗΠΑ, ειδικα οι πετρελαιοπαραγωγες χωρες και η Ιαπωνια, ΙΣΟΣΚΕΛΙΣΑΝ τα πλεονασματα τους με την αγορα Αμερικανικων περιουσιακων στοιχειων.

Το κινητρο ηταν βασικα πολιτικο. Οι Σαουδαραβες, Ιαπωνες, Ταϊβανοι κρατουσαν ενα μεγαλο μερος του Αμερικανικου χρεους στα χερια τους και οχι συμπτωματικα. Αυτες οι χωρες δεχθηκαν στρατιωτικη προστασια απο τις ΗΠΑ...

Η διαδικασια χρηματοδοτησης του ελλειμματος και του χρεους των ΗΠΑ απο ιδιωτικους και δημοσιους ΞΕΝΟΥΣ πορους εγινε αυτο-ενισχυτικη, με την εννοια οτι οποιοσδηποτε απο τους μεγαλους ξενους θεσμικους μειωνε τη θεση του σε αυτα, η αξια του δολαριου θα επεφτε και μαζι με αυτη, θα επεφτε και η αξια των εναπομειναντων θεσεων που αυτοι οι θεσμικοι κρατουσαν. Ακομα χειροτερα, αν δεν αγοραζοντουσαν αρκετα Αμερικανικα περιουσιακα στοιχεια, οι ΗΠΑ θα ηταν λιγοτερο ικανες για να χρηματοδοτησουν τις εισαγωγες τους.

Ειναι ο παλιος κανονας του τραπεζικου χρεους, εφαρμοσμενος στην ΔΙΕΘΝΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ: αν χρωστας στις τραπεζες $3 Δις, ανηκεις σε αυτες. Αν ομως τους χρωστας $10 Τρις, τοτε αυτες...ανηκουν σε σενα.


Το ρολο των τραπεζων σημερα παιζουν η Κινα, η Ιαπωνια, γενικα το BRIC και τα περισσοτερα ξενα κρατη.

Η ισχυς του τομεα FIRE μεγαλωνε ΧΩΡΙΣ ελεγχο τη στιγμη που η οικονομια της παλιας βιομηχανιας υποχωρουσε. Η ριζα της φουσκας της δεκαετιας του ’20 του 20ου αιωνα, υπηρχε η γνωμη, πως βρηκε προσφορο εδαφος στις συγκρουσεις συμφεροντων μεταξυ τραπεζων και χρηματιστηριακων οικων, αλλα σε αυτη του ’90, κατω απο την ηγεσια του Alan Greenspan και της Federal Reserve, οι τραπεζικες και χρηματιστηριακες αγορες απελευθερωθηκαν - τεθησαν ΕΚΤΟΣ κανονισμων . Το 1999, η νομοθετικη πραξη του Glass-Steagall Act του 1933, που συντονιζε την κανονικη λειτουργια των τραπεζων και των αγορων, ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ, την ιδια στιγμη που μια δουλοπρεπης επιτοκιακη πολιτικη της Fed υποβοηθησε τα πραγματα να εξελιχθουν.
Καθως το FIRE αυξανε την ισχυ του, το ιδιο συνεβη και σε μια ΝΕΑ γενια πολιτικων, τραπεζιτων, οικονομολογων και δημοσιογραφων, που ηταν προθυμοι να εφευρουν δημιουργικες δικαιολογιες για το συστημα, οπως και για τα διαφορα projects— που ειχαν να κανουν με ενα ευρυ φασμα απο τη φουσκα ακινητων ως τον πολεμο του Ιρακ — ο οποιος και χρηματοδοτηθηκε απο το FIRE. Το αποκορυφωμα αυτης της «υποταγης» ισως ειναι η δημοσιευση του report απο το Cato Institute “America’s Record Trade Deficit: A Symbol of Strength” (Το Ρεκορ του Αμερικανικου Εμπορικου Ελλειμματος: Ενα Συμβολο Ισχυος).

Η Ελευθερια μετατραπηκε σε Σκλαβια. Αδιαβλητα Ελλειμματα μετατραπηκαν σε Οικονομικη Ισχυ...

Ο μηχανισμος της φουσκας συχνα ξεκινα με την εμφανιση μιας νεας εφευρεσης/καινοτομιας ή ανακαλυψης. Το Μωσαϊκο γραφικο προγραμμα περιηγησης στο Web, που εκδοθηκε το 1993, αρχισε να μετατρεπει το Internet σε ενα σετ συνδεδεμενων σελιδων. Ξαφνικα οι ιστοσελιδες ηταν ευκολο να δημιουργουνται και ακομα πιο ευκολο να καταναλωνονται. Οι λομπιστες της συγκεκριμενης βιομηχανιας εισεβαλλαν, πιεζοντας για καταργηση των κανονιστικων ρυθμισεων και για ειδικα φορολογικα κινητρα. Κατα το ετος 1995, το Internet ειχε πεσει στα χερια των διαφορων εκμεταλλευτων/κερδοσκοπων. 4 χρονια αργοτερα, ενα φορολογικο μορατοριουμ εκδοθηκε, που ανοιξε το δρομο στο e-commerce. Τετοια νομοθετηματα δεν προκαλουν ΠΟΤΕ μια φουσκα, αλλα ΚΑΜΙΑ φουσκα δε δημιουργηθηκε εν απουσια τετοιων νομοθετηματων.



Συνολικη Αξια Αγορας: NASDAQ. 11% ετησια αυξηση παραγωμενη απο αποτιμηση προ-φουσκας (Το υψηλο εγινε στις 10 Μαρτιου 2000, οταν ο NASDAQ εφτασε κατα τη διαρκεια της ημερας 5132.52 και εκλεισε στα 5048.62)

Ειχα μια θεση στις πρωτες σειρες της Ιντερνετικης μετοχομανιας στα τελη της δεκαετιας του ’90 σαν managing director της Osborn Capital, μια “σε φαση σπορας” εταιρια επιχειρηματικων κεφαλαιων (venture-capital) που ιδρυσε ο Jeffrey Osborn,

(Οι εταιριες αυτες οριζονται με το ΠΟΤΕ οχι το ΠΟΥ, τοποθετουν τις επενδυσεις τους. Η ιδιοτητα της φασης σπορας εχει να κανει με μια venture capital εταιρια που τοποθετει τα κεφαλαια της σε πολυ ΝΕΕΣ εταιριες και αποκτα ενα πολυ ενεργο ρολο σε αυτην την επενδυση. O Jeffrey Osborn ηταν υψηλα ισταμενος στον εμπορικο παροχο Ιντερνετ UUNet πριν και μετα τη ψηφιση της συγκεκριμενης νομοθεσιας.
Πριν τη νομοθεσια, οι συμβασεις ηταν λιγοτερες απο $4 εκατομμυρια το χρονο. Μερικα χρονια μετα εφτασαν να ειναι πανω απο $2 Δις)

με θεσεις σε διοικητικα συμβουλια σε πανω απο μιση ντουζινα τεχνολογικων εταιριων. Παρατηρησα κατα τ’αλλα καποιους λογικους ανδρες και γυναικες να βρισκονται κατω απο την επιρροη μιας ταχειας ροης και, ηταν η κοινη αισθηση, «ακινδυνης» ροης χρηματος. Η λογικη και τα ιστορικα προηγουμενα ειχαν μπει στην ακρη. Θυμαμαι ενα managing partner μιας εταιριας να μου λεει με σιγουρια οτι ακομα και αν η εταιρια στην οποια ειχαν επενδυσει χρεοκοπουσε, τουλαχιστον ειχε «σκληρα» περιουσιακα στοιχεια (hard assets), εννοωντας τα ενσωματα παγια της, το διαβοητο εξοπλισμο Η-Υ (ταχιστα αποσβενομενο...) που η εταιρια ειχε. Ενα χρονο μετα το σκασιμο της φουσκας η αγορα ειχε πλημμυρισει με τετοια «σκληρα» περιουσιακα στοιχεια...

Η απελευθερωση των κανονισμων εχτισε την εκκλησια και το χρημα-σπορος χρειαζοταν για να τραφει το ποιμνιο. Οι μηχανισμοι χρηματοδοτησης ποικιλουν απο φουσκα σε φουσκα, αλλα αυτο που εχει σημασια ειναι το συστημα να ειναι ικανο να υποστηριζει αστρονομικες ροες κεφαλαιων και να παραγει νεα χρεογραφα αξιας Τρις δολαριων. Για το Internet, το χρημα-σπορος ηρθε απο το venture capital. Στην αρχη, οι νεοσυσταθεισες Ιντερνετικες εταιριες ηταν απλως ενα μερος απο το φασμα των επιχειρηματικων λογισμικων και αλλων τεχνολογικων βιομηχανιων στα οποια οι venture capitalists τοποθετησαν τα κεφαλαια τους. Υστερα μερικες νεοσυστατες εταιριες οπως το Netscape εκαναν αρχικες δημοσιες εγγραφες (IPOs), με αποτελεσμα να απογειωθουν οι αποδοσεις τους και να καταληξουν σε τεραστιες καθαρες αποδοσεις. Τετοια γεγονοτα ρευστοτητας συνεβαιναν τωρα με μεγαλυτερη συχνοτητα. Ενας ΒΡΟΓΧΟΣ δημιουργηθηκε: κερδη απο επενδυσεις IPO επεστρεφαν πισω σε νεα venture-capital κεφαλαια, επειτα σε νεες νεοσυστατες επιχειρησεις, μετα ξανα πισω στα IPOs, με την αρχικη επενδυση να πολλαπλασιαζεται πολλες φορες και στο τελος παντα να μετατρεπεται σε νεα venture-capital funds.


Τα Μεσα Μαζικης Ενημερωσης ηταν ΕΚΕΙ για να ενθαρρυνουν, να επευφημουν, προβαλλοντας διαφορα προφιλ ατομων που διενυαν μολις τις αρχες της τριτης δεακετιας της ζωης τους και τα οποια μολις ειχαν κανει τα πρωτα εκατονταδες εκατομμυρια δολαρια τους, προβαλλοντας τα σαν παιδια-θαυματα. Οι επιχειρηματικες εκδοσεις ηταν πλουσιες σε ογκο και με αρκετες διαφημισεις. Τα ΜΜΕ ελαχιστα αμφισβητησαν τα φινα και ωραια σημεια του «νεου δογματος». Οι σκεπτικιστες ηταν πολυ σπανια καλεσμενοι απο δημοσιογραφους, αλλα γενικα το κοινο ηταν εκτεθειμενο σε συνεχεις επαναληψεις περι της μιας και ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ αληθειας. Η κυβερνηση εκανε πισω, ουτως ή αλλως δεν υπηρχε κινητρο για τους νομοθετες να επεμβουν. Μελη του Κογκρεσσου που ασκουσαν επιρροη σε παραγοντες που επεβλεπαν τις λειτουργιες της ελευθερης αγορας, ποτε δεν ηταν εναντιον σε απροσμενα δωρα – φορολογικα εσοδα, και ο τομεας του FIRE ειχε αρκετα βαθιες τσεπες. Συμφωνα με την ιστοσελιδα παρακολουθησης δωρεων opensecrets.org, το FIRE εδωσε $146 εκατομμυρια σε πολιτικες δωρεες για την προεκλογικη περιοδο του 2008 μονο, και απο το 1990 πανω απο $1.9 Δις—σχεδον τα διπλα απο οτι λομπιστες και δικηγοροι ειχαν δωρισει και πανω απο τα τριπλα απο τα οργανωμενα εργατικα συνδικατα.

Μερος της δουλειας μου ηταν να ανακαλυπτω το λεγομενο end-time, για να μεγιστοποιουνται ετσι τα κερδη και να προφυλασσεται η εταιρια απο ξαφνικες ζημιες οταν η φουσκα τελικως ΕΣΚΑΓΕ. Τον Μαρτιο του 2000 το σημα ΕΛΗΦΘΗ. Μια απο τις εταιριες μας ερευνουσε την καταλληλοτερη στιγμη για μια δημοσια εγγραφη. Η διοικηση ηλπιζε για Απριλιο 2000. Οι αντιπροσωποι μιας εκ των επενδυτικων τραπεζων που αποταθηκαμε μας εκανε μια απροσμενη συσταση μεσα στα πλαισια των συστασεων που δινουν τετοιες τραπεζες επι 5 χρονια πριν την δημοσια εγγραφη: μας προειδοποιησαν οτι η εταιρια ΔΕΝ επρεπε να παει σε δημοσια εγγραφη τον Απριλιο. Λαβαμε τη συσταση σαν σημαδι, μαζι με αλλους παραγοντες, ΚΟΡΥΦΗΣ, και μεσα στους επομενους μηνες ρευστοποιησαμε μετοχες πολλων εταιριων στις οποιες ειχαμε θεση. Αμεσως μετα, εκατομμυρια επενδυτων με μη λογιστικα κεδη προχωρησαν σε μαζικες πωλησεις σε αμοιβαια κεφαλαια ωστε να εχουν αρκετα μετρητα για πληρωμη φορων στα κερδη κεφαλαιων. Οι μαζικες πωλησεις προκαλεσαν πανικο και η φουσκα εσκασε.


Σε μια φουσκα, η πλασματικη αξια εξαφανιζεται οταν μετεχοντες στην αγορα χανουν την πιστη τους οταν τα λανθασμενα πιστευω τους καταστρεφονται τοσο γρηγορα οσο γρηγορα δημιουργηθηκαν. Απο τις αρχες του ’80, η ορθοδοξια της ελευθερης αγορας της Σχολης του Chicago School οδηγησε σε μια πολιτικη αυξουσας ραγδαιας οικονομικης ανοδου αλλα στην τελικη ειμαστε ΟΛΟΙ Κεϋνσιανοι: οι μειωσεις επιτοκιων απο την Federal Reserve, οι φοροαπαλλαγες απο το Κογκρεσσο, οι χρηματοδοτουμενες δαπανες απο τον ελλειμματικο προϋπολογισμο, και η υποτιμηση του δολαριου αναπτυσσονταν σε ηρωικες αναλογιες.

Η Τεχνολογικη Βιομηχανια αποτελει μονο ενα μικρο μερος της Αμερικανικης Οικονομιας, αλλα τα αποτελεσματα των απολυσεων, των μειωσεων κοστους και της καταρρευσης των μετοχων αναδυθηκαν μεσα στην ολη οικονομικη κατασταση και δημιουργησαν μια μικρης διαρκειας υφεση στις αρχες του 2001 παρ’ολη τη σημαντικη προσπαθεια της Federal Reserve και του Κογκρεσσου να την αποφυγουν. Αυτο δημιουργησε ενα κρισιμο ερωτημα: πως να αντιμετωπιστει η ζημια $7 Τρις της πλασματικης αξιας που δημιουργηθηκε απο τη φουσκα.

Η νεα εκρηξη βρισκοταν στο εδαφος σε McΣπιτια κατα το McDonald’s — σε ξυλα και καρφια, γρανιτες κλπ. Η διαδικασια πληθωρισμου των αξιων ηταν παραδοσιακη επισης: υπηρχε αφθονο χρημα απο στεγαστικα δανεια με υποθηκες που ερρεε προς περιορισμενης προσφορας ακινητα. Στο ζενιθ της φουσκας, $12 Τρις σε πλασματικες αξιες ειχαν δημιουργηθει, ενα συνολο μεγαλυτερο τοτε ακομα και απο το εθνικο χρεος.


Συνολικη Αξια της Αγορας Ακινητης Περιουσιας, Real estate. Πραγματικη Αξιας της Αγορας απο τον Λογαριασμο της Federal Reserve, Flow of Funds Accounts of the United States. Ιστορικη Ταση απο τον Robert J. Schiller, Irrational Exuberance.

Σιγουρα θα επρεπε να γνωριζαμε καλυτερα. Ιστορικα, η αξια των ακινητων στις ΗΠΑ αυξανοταν με ενα ποσοστο αναλογο του ετησιου πληθωρισμου. Οπως σημειωσε ο οικονομολογος του Yale, Robert Shiller, απο το 1890, προσαρμοζοντας την οικοδομικη εκρηξη του World War II, αυτο το ποσοστο ηταν περιπου 3.3 %. Γιατι λοιπον οι τιμες των ακινητων ξαφνικα αρχισαν να υπερπληθωριζονται; Αλλαγες στις απαιτησεις αποθεματικων των Αμερικανικων τραπεζων, και η δημιουργια το 1994 ειδικων “sweep” λογαριασμων (επετρεπαν πιο ευελικτες αυτοματες συναλλαγες μεταξυ καταθετικων λογαριασμων και επενδυτικων λογαριασμων) , επετρεψαν στις τραπεζες να μεγαλωσουν τη ρευστοτητα τους που σημαινε οτι θα μπορουσαν να αυξησουν τις χορηγησεις τους.

Αυτη η φαση ηταν η προπαρασκευαστικη της φουσκας FIRE. Υστερα, απο το 2001 στο 2002, με νωπο το κραχ του dot-com, η Federal Reserve πηγε τα επιτοκια απο το 6 στο 1.24, οδηγωντας σε παρομοιες μειωσεις το London Interbank Offered Rate (LIBOR) που οι τραπεζες χρησιμοποιουν για να θεσουν μερικα αναπροσαρμοσιμα ενυποθηκα στεγαστικα επιτοκια (adjustable-rate mortgage – ARM rates).

Αυτα τα δραστικα χαμηλα ARM επιτοκια σημαιναν οτι στις ΗΠΑ η μηνιαια δοση ενος ενυποθηκου δανειου $500,000 επεφτε στη μηνιαια δοση ενος ενυποθηκου δανειου $250,000 χορηγημενου 2 χρονια ΠΡΙΝ...! Η ζητηση εκτοξευτηκε, εστω και αν οι κατασκευαστες θα χρειαζοντουσαν χρονια ολοκληρα για να πουλησουν στην αγορα ολα τα νεοκτιστα.

Με περισσοτερη διαθεσιμη πιστωση απ’ο,τι πιο πριν, οι τιμες ακινητων και μετοχων αυξανονταν προβλεψιμα και γοργα. Αυτο που χρειαζοταν για μια ΥΠΕΡ-αυξηση ηταν η διαθεση νεων κεφαλαιων. Για την Ιντερνετικη φουσκα αυτα τα κεφαλαια διοχετευτηκαν μεσω των δημοσιων εγγραφων και των venture capitalists. Για την φουσκα των Ακινητων, που ξεκινησε γυρω στο 2003, ηρθαν μεσω της λεγομενης χρεογραφοποιησης του χρεους.

Το να χρεογραφοποιεις (securitize) ειναι το να δημιουργεις ενα νεο χρεογραφο απο ενα συνολο υφισταμενων ομολογων, συνδυαζοντας παρομοια χρηματοοικονομικα μεσα, οπως δανεια ή ενυποθηκα δανεια, με σκοπο να δημιουργησεις κατι πιο προβλεψιμο, με μικροτερο κινδυνο, απ’οτι το συνολο των επι μερους στοιχειων του. Πολλα τετοια “pass-thru” χρεογραφα (συνολο απο χρεογραφα σταθερου εισοδηματος στηριζομενα σε ενα πακετο περιουσιακων στοιχειων), στηριζομενα σε ενυποθηκα δανεια, δημιουργηθηκαν για να επιτρεψουν στις τραπεζες να λειτουργουν σχεδον σαν μεσαζοντες, ετσι ωστε αν μερικοι ιδιοκτητες ακινητων αδυνατουσαν να αποπληρωσουν το δανειο τους αλλα οι υπολοιποι συνεχιζαν κανονικα να το αποπληρωνουν, η τραπεζα που πουλησε το χρεογραφο θα υπεφερε λιγοτερο —ή τουλαχιστον πολυ λιγοτερο απ’οτι αν ειχε το ενυποθηκο δανειο σαν απ’ευθειας απαιτηση.

Στη θεωρια, κινδυνοι που συνηθιζαν να επικεντρωνονται στον ισολογισμο μιας τραπεζας ειχαν με ασφαλεια εξαπλωθει μακρια, και σε μεγαλο ευρος, στις χρηματοοικονομικες αγορες μεταξυ καλα χρηματοδοτουμενων και εμπειρων θεσμικων επενδυτων. (Οπως συμβαινει σε καθε φουσκα, μια τελεια σε συλληψη ιδεα, φτανει σε υπερβολες. Στην περιπτωση της φουσκας των ακινητων, το νεο αυτο προϊον χρεογραφων που χαρακτηρισε τα γεγονοτα στο τελικο σταδιο της φουσκας – που ονομαστηκε “subprime meltdown” – ηταν το γνωστο δομημενο ομολογο - collateralized debt obligation - CDO).

Ενα CDO ειναι μια κατηγορια χρηματοοικονομικων μεσων που ονομαζεται πιστωτικο παραγωγο (credit derivative). Συγκεκριμενα, παραγωγο απο ενα συνολο χρεογραφων στηριζομενων σε περιουσιακα στοιχεια (asset-backed securities).

(Τμηματα αυτων των χρεογραφων που ηταν για παραδειγμα αποτιμημενα σε ενα μετριως υψηλο κινδυνο αθετησης — αχρηστου βαθμου, οπως BB—μοντελοποιηθηκαν, πακεταριστηκαν σε CDO, και αποτιμηθηκαν σε χαμηλοτερου βαθμου επενδυτικο κινδυνο, οπως σε AAA.)

Η Αμερικανικη κριση ενυποθηκων δανειων ονομαστηκε κριση των δευτερευοντων ενυποθηκων δανειων (subprime mortgage crisis), αλλα τα τελευταια ηταν μονο ενα παραπλευρο γεγονος που εμφανιστηκε αργα, οταν πλεον η πιστωτικη μηχανη της φουσκας των ακινητων στερεψε απο αξιοπιστους ληπτες δανειων. Το κυριο γεγονος ηταν ο Υπερ-πληθωρισμος των τιμων των ακινητων. Οι κινδυνοι εμφυτευτηκαν στις τιμες και καραδοκουσαν. Ακομα και οταν η πιστη που στηριζει τη φουσκα υποχωρει, τα λανθασμενα πιστευω συνεχιζουν να αποκρυπτουν το αιτιο με το αποτελεσμα, τη στιγμη που η κριση ξεδιπλωνεται.

Παρτε ως παραδειγμα τη χημικη βιομηχανια πριν απο 40 χρονια, πισω στην εποχη που διαφορες ρυπαντικες ουσιες και ρυπογονα σαν το PCB (πολυχλωριουχα διφαινυλια) απορριπτονταν στον αερα και στο νερο με ελαχιστους ή ανυπαρκτους κανονισμους. Για χρονια, το μαντρα της βιομηχανιας ηταν: η λυση στη μολυνση ειναι η διαλυση (the solution to pollution is dilution).
Ανακατεμμενες τοξινες με μεγαλες ποσοτητες αερα και νερου υποτιθεται πως ειχε ως αποτελεσμα την εξουδετερωση τους. Πολλες δεκαετιες μετα, με τις μαστιγες πχ. των ερμαφροδιτων βατραχων, του μολυσμενου υδροφορου οριζοντα και των μυστηριωδων καρκινων, το λαθος σε αυτην τη λογικη ειναι ξεκαθαρο. Συγχρονοι τραπεζιτες ωστοσο, μετεφεραν αυτο το λαθος στον κοσμο της οικονομιας. Καθως ολο και περισσοτερα δανεια υψηλου κινδυνου για επισφαλειες χορηγουντο απο τα τελη της δεκαετιας του ’90 ως το καλοκαιρι του 2007, το μοιρασμενο επιπεδο πιστωτικου κινδυνου αυξανοταν μεσα στο χρηματοπιστωτικο συστημα.

Σκεφτειτε αυτον τον τεραστιο κινδυνο σαν ενα οικονομικο δηλητηριο. Στη θεωρια αυτοι οι ρυπογονοι κινδυνοι διαλυθηκαν στον απεραντο ωκεανο των παγκοσμιων αγορων χρεους. Χαρη στη μαγεια της χρεογραφοποιησης (securitization), γινονται μη τοξικοι και ετσι δε δημιουργουν συστημικο κινδυνο.

ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, τα πιστωτικα ρυπογονα θετουν την ιδια απειλη στην οικονομια μας οπως οι χημικες τοξινες στο περιβαλλον μας. Οπως τα αντιστοιχα χημικα ρυπογονα στελεχη, ετσι και τα πιστωτικα εχουν την ταση να προσβαλλουν τα πιο αδυναμα και πιο ευαλωτα μερη του οικονομικου συστηματος και εδω ειναι που εμφανιζονται πρωτα τα τοξικα αποτελεσματα: Η καταρρευση της αγορας των χαμηλης φερεγγυοτητας ενυποθηκων ειναι ουσιαστικα το Love Canal (γειτονια στο Niagara Falls, New York οπου ανακαλυφθηκε το θαψιμο 21.000 τονων τοξικων αποβλητων απο τη Hooker Chemical) της συνεχους μολυσμενης με κινδυνο καταστροφης μας.

Διαβαστε την πρωτη σελιδα απο οποιαδηποτε επιχειρηματικη εκδοση σημερα και θα μπορεσετε να δειτε το χαος που συνεχιζει να μεγαλωνει. Στις ΗΠΑ, η Merrill Lynch δεχθηκε ενα χτυπημα $7.9 Δις απο τις επενδυσεις της σε ενυποθηκα δανεια και γνωρισε την πρωτη τριμηνιαια ζημια της απο το 2001. Οι Morgan Stanley, Bear Stearns, Citigroup, μαζι με πολλες αλλες Αμερικανικες τραπεζες, εχουν ολες δεχθει καιρια χτυπηματα. Η Royal Bank of Scotland αναγκαστηκε να διαγραψει $3 Δις σε πιστωτικα χρεογραφα και σε μοχλευμενα δανεια και η Γιαπωνεζικη Norinchukin Bank εμφανισε $357 εκατομμυρια σε σχετικες με χαμηλη φερεγγυοτητα ζημιες, 6 μηνες πριν το Σεπτεμβριο του 2007. Ακομα περισσοτερη μολυνση θα γινει εκδηλη καθως οι τιμες ακινητων συνεχιζουν την κατηφορα.

Τον Δεκεμβριο του 2007, η Chip Mason of Legg Mason, ενας απο τους μεγαλυτερους διαχειριστες διαθεσιμων στον κοσμο, ειπε οτι το ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ θα επρεπε να διαθεσει $20 Δις σε ενα σουπερ δομημενο επενδυτικο καιφαλαιακο οχημα για να δωσει ωθηση στην επενδυτικη εμπιστοσυνη.

Καθως ολο και περισσοτερος μολυσμενος κινδυνος ερχεται στην επιφανεια, η πιστωση θα συνεχισει να καταρρεει, και η διασημη οικονομια του FIRE — που εξαρταται απο την ελευθερη ροη πιστωσης — θα γνωρισει την πρωτη της εμπειρια κοντα στο θανατο απο τοτε που ο κλαδος ανεβηκε στην εξουσια νωρις στις αρχες της δεκαετιας του ’80.
Επειδη ολοι οι Υπερ-πληθωρισμοι επανερχονται σε μια μεση κατασταση μετα απο τα υψηλα και χαμηλα τους, αναμενουμε οι τιμες ακινητων να υποχωρησουν κατα 38% απο τα υψηλα τους καθως θα επιστρεφουν στη μεση ετησια αυξηση που πλησιαζει τον αναπροσαρμοσμενο πληθωρισμο. Αν το ποσοστο της υποχωρησης σταθεροποιηθει μεταξυ 6 και 7% καθε χρονο, η διορθωση εχει μπροστα της 6 χρονια πριν τα πραγματα σταθεροποιηθουν, αφηνοντας την οικονομια του FIRE σε αναζητηση $12 Τρις... Που θα βρεθουν αυτα τα χρηματα;

Οι φουσκες ειναι για τις βιομηχανιες που τις υποδεχονται ο,τι το clear-cutting (εμπορικη αποψιλωτικη υλοτομια) στη διαχειριση δασων. Υστερα απο πολλα χρονια υφεσης, η προσβαλλομενη βιομηχανια τελικως θα μεγαλωσει παλι αλλα ΑΡΓΑ — ο NASDAQ, για παραδειγμα, απο 5.048 το Μαρτιο του 2000, εχει επανακτησει μεσα στο 2007 μονο το μισο απο τα υψηλα του.Οταν αυτα τα Τρις δολαρια πεθαινουν πρωτα και πανε στο νομισματικο παραδεισο, η οικονομια στο συνολο της θρηνει.
Η φουσκα των ακινητων μας αφησε σε ασχημη κατασταση, (χειροτερη και απο αυτη της φουσκας των εταιριων τεχνολογιας το 1999, οταν το επιτοκιο της Fed ηταν στο 6%, το δολαριο ηταν σε υψηλα επιπεδα για δεκαετιες, η ομοσπονδιακη κυβερνηση ειχε πλεονασματικο προϋπολογισμο και τα ποσοστα φορολογησης ηταν σχετικα υψηλα) καθιστωντας τον αντιπληθωρισμο — περικοπες επιτοκιων, διολισθηση δολαριου, αυξανομενες κρατικες δαπανες και φοροαπαλλαγες — σχετικα ανωδυνο.

Τωρα το επιτοκιο της Fed ειναι μονο 4.5% (σημ.Φεβρουαριος 2008), το δολαριο ειναι σε χαμηλα πολλων δεκαετιων, ο κρατικος προϋπολογισμος σε ελλειμμα, και οι φοροαπαλλαγες ακομα σε ισχυ. Η κακη αυτη κατασταση αποθαρρυνει ξενους επενδυτες να αγοραζουν το αμερικανικο χρεος καθιστωντας το εργο της κυβερνησης των ΗΠΑ να χρηματοδοτησει τις λειτουργιες της και να πληρωσει τους 22 εκατομμυρια υπαλληλους της δυνατο μονο με το τυπωμα νεων δολαριων.

Η οικονομια μας εχει σοβαρο προβλημα. Μαζι ο παραγωγικος-καταναλωτικος κλαδος και ο κλαδος του FIRE γνωριζουν οτι ενας Αρμαγεδδων αποπληθωριστικου χρεους ειναι κοντα, και μαζι προσευχονται για ενα θαυμα, μια νεα φουσκα για αποτρεψει την οικονομια να βυθιστει σε μια βαθια υφεση.

Εχουμε μαθει οτι η βιομηχανια σε οποιαδηποτε φουσκα πρεπει να υποστηριξει εκατονταδες ή χιλιαδες ξεχωριστες εταιριες, που πρεπει να χρηματοδοτηθουν απο μετοχες που θα δημιουργηθουν και θα πωληθουν στη Wall Street οχι αξιας Δισεκατομμυριων αλλα Τρισεκατομμυριων δολαριων....

Οπως η οικοδομη στα τελη της δεκαετιας του ’90 ετσι και αυτος ο κλαδος της οικονομιας (εναλ.ενεργεια) πρεπει ηδη να εχει μορφοποιηθει και να μεγαλωνει ακομα και τη στιγμη που θα συνεχιζει η προηγουμενη φουσκα να ξεφουσκωνει και αλλο.
Για αυτους που θα επενδυσουν σε αυτον τον κλαδο, η νομοθεσια που εγγυαται ευνοϊκη φορολογικη μεταχειριση, μαζι με αλλες προστασιες και πλεονεκτηματα για τους επενδυτες, ειναι ηδη υπο εξεταση ή ηδη ετοιμη και σε ισχυ.

Τελος, η βιομηχανια αυτη πρεπει να ειναι δημοφιλης, στα χειλη αυτων που χαρασσουν την πολιτικη και στα χειλη των δημοσιογραφων. Θα πρεπει να εινα γνωριμη σε αυτους που παρακολουθουν ειδησεις στην τηλεοραση ή διαβαζουν εφημεριδες.

Υπαρχει ενας αριθμος αληθοφανων υποψηφιων για την επομενη φουσκα, αλλα μονο λιγοι ικανοποιουν ολα τα κριτηρια. Ο τομεας του HEALTH CARE, της Υγειας, πρεπει να επεκταθει για να ικανοποιησει ολες τις αναγκες των γηρασκοντων baby boomers (της γενιας που ακολουθησε το τελος του 2ου Παγκοσμιου), αλλα ακομα υπαρχει ελλειψη νομοθετικου πλαισιου που θα εσπρωχνε μια τετοια φουσκα. Το ιδιο ισχυει για τον κλαδο των ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ, που θα μπορουσε να υπερπληθωριστει μονο αν η Διευθυνση Τροφιμων και Φαρμακων εχανε την ισχυ της. Μια 2η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ φουσκα κατω απο την επικεφαλιδα “Web 2.0” βασιζεται σε βελτιωσεις υπαρχουσας τεχνολογιας παρα σε καποια νε ανακαλυψη. Η βιομηχανια της ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ δε θα πληθωριστει καθως απαιτει πολλη εξειδικευση και υψηλη νοημοσυνη.

Υπαρχει μονο μια βιομηχανια που ταιριαζει απολυτα και ικανοποιει ολα τα δεδομενα:

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΙΟ ΠΟΛΛΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΕΦΙΚΤΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΑΙΟΛΙΚΗΣ, ΗΛΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΟΥΝ ΙΣΧΥΡΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΟΠΩΣ ΤΟ ΥΔΡΟΓΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ.

Πραγματι, η επομενη φουσκα ηδη μορφοποιειται.
Το περιοδικο Wired, επιστρεφοντας στις ριζες του της Ενισχυσης-Προωθησης, τοποθετει την αιθανολη στο εξωφυλλο του Οκτωβριου 2007, προτρεποντας τους αναγνωστες του να ξεχασουν το πετρελαιο. Το NBC ειχε μια Πρασινη Εβδομαδα το Νοεμβριο του 2007, με θεματολογια οικολογικων μυνηματων και ο Al Gore εκανε μια εμφανιση guest στο sitcom 30 Rock. Ο Gore απειλει να γινει το poster boy της νεας νεας νεας οικονομιας: συμμετεχει στην μυθικη venture-capital εταιρια Kleiner Perkins Caufield & Byers (που βοηθησε στη γεννηση του Amazon.com και του Google), για να επιβλεπει το γκρουπ Λυσεις Κλιματικων Αλλαγων (climate change solutions group), και με αυτον τον τροπο να παρεχει μεγαλες δοσεις αξιοπιστιας οταν οι πρωτες επενδυσεις του γκρουπ σε ναλλακτικη ενεργεια δημοσιοποιηθουν μπροστα σε ενα ευπιστο οχλο. Αλλες ventures οπως η Lazard Capital Markets, η Generation Investment Management, η Nth Power, η EnerTech Capital, και η Battery Ventures—χρηματοδοτουν μια σειρα απο νεοσυστατες εταιριες που δουλευουν πανω στη βελτιωση των ηλιακων συλλεκτων, των βιοκαυσιμων, των μπαταριων, των λογισμικων διαχειρισης ενεργειας κ.ο.κ.


Συνολικη Αξια Αγορας: Εναλλακτικη Ενεργεια και Υποδομες. Εκτιμωμενη πλασματικη αξια της επομενης φουσκας συγκρινομενη με παλαιοτερες φουσκες

Οι υποψηφιοι για την προεδρια το 2008, οι Obama, Clinton, Romney, και McCain, αναφερονται τωρα στην «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ» στους λογους τους και στις ιστοσελιδες τους. Προηγουμενως, «η ενεργειακη ανεξαρτησια» ηταν μια πιο κοινη ορολογια και ισως πισω απο αυτην την αλλαγη στην ορολογια κρυβεται η αληθεια οτι ενα μερος των μελλοντικων προϋπολογισμων για την ασφαλεια θα διατεθει στην εναλλακτικη ενεργεια, ενα πιθανο θειο δωρο για τις νεοσυστατες εταιριες και το κυκλωμα του FIRE.

Μεγαλυτερη αξια ωστοσο απο τη ρητορικη της προεκλογικης εκστρατιας εχει η νομοθεσια. Η Νομοθετικη Πραξη της Ενεργειακης Πολιτικης του 2005, ενα τεραστιο κονδυλι, περιειχε προβλεψεις για εγγυημενα δανεια για επιχειρησεις εναλλακτικης ενεργειας, συμπεριλαμβανομενης της τεχνολογιας πυρηνικης ενεργειας. Ο λογαριασμος παρεχει $200 εκατομμυρια δολαρια ετησιως για πρωτοβουλιες απεξαρτησης απο τη χρηση γαιανθρακα, καταργει τη τρεχουσα καλυψη με leasing εκτασεων 160 ακρ (1 ακρ = περιπου 3 τμ) για εκμεταλλευση γαιανθρακων , προσφερει επιδοτησεις για αιολικη ενεργεια και αλλους εναλλακτικης ενεργειας παραγωγους, και υποσχεται $50 εκατομμυρια δολαρια ετησιως, για ολη τη διαρκεια του λογαριασμου, να χορηγουνται μεσω επιδοτησεων για ενα προγραμμα Βιομαζας.

Εγγυημενα δανεια για πρωτοποριακες τεχνολογιες οπως εξελιγμενα σχεδια πυρηνικων αντιδραστηρων βρισκοντα ηδη στο δρομο προς υλοποιηση. Μια πιο ευγενης και καλη πυρηνικη βιομηχανια επικειται. Η Νομοθετικη Πραξη Αποζημιωσης-Αποκαταστασης Πυρηνικων Βιομηχανιων του Price-Anderson Nuclear Industries επεκταθηκε ως το 2025. Ο Υπουργος Ενεργειας ανελαβε την υλοποιηση του στρατηγικου οδικου χαρτη του 2001 nuclear power, και $1.25 Δις δολαρια μπηκαν στην ακρη απο το Υπουργει Ενεργειας για να χρηματοδοτηθει ενας νεος πυρηνικος αντιδραστηρας που θα παραγει ηλεκτρικη ενεργεια και υδρογονο. Το μελλον των Μεταφορων ισως να μην ειναι ουτε στην ηλιακη ουτε στην αιθανολη αλλα αντι γι’αυτα να βασιστει σε πολυαριθμες εγκαταστασεις πυρηνικης ενεργειας που θα παραγουν ηλεκτρισμο και για τις τοπικες μεταφορες, υδρογονο. Στην παρουσα φαση, τα σχετικα κονδυλια εχουν εγκριθει ή ειναι υπο μελετη.


Μεγαλη υποστηριξη σε αυτην την φουσκα εναλλακτικης ενεργειας θα φερει σιγουρα και η εκρηξη στις υποδομες, μεταφορες και συστηματα τηλεπικοινωνιων, υδρευση και ενεργεια. Το 2005 μια αναφορα της American Society of Civil Engineers εκανε λογο για $1.6 Τρις δολαρια που θα δαπανηθουν σε 5 χρονια για να φερουν την Αμερικη ξανα στο προσκηνιο, δινοντας της το βαθμο “D.” Δεκαετιες αμελειας ειχαν σαν αποτελεσμα να εχουμε τωρα αναγκη πολλα Τρις για να αποκτησουμε το βαθμο “A.” Μετα την καταρρευση της γεφυρας στη Μιννεσοτα τον περασμενο Αυγουστο (σημ. του 2007) πηρε μονο μια εβδομαδα στον φιλελευθερο Robert Poole, διευθυντη συγκοινωνιακων μελετων για το Reason Foundation, να επαναφερει στο προσκηνιο την αναγκη για κοινοπραξιες που θα χρηματοδοτουνται απο διοδια για την κατασκευη μεγαλων αυτοκινητοδρομων και αλλων υποδομων, και στη Hillary Clinton να σχεδιασει ενα πλανο πολλων Δις δολαριων Ανοικοδομησης της Αμερικης.
Βεβαια, η εναλλακτικη ενεργεια και η βελτιωση των υποδομων μας ειναι και τα δυο αναγκαια για το καλο του εθνους. Και εδω ακριβως κρυβεται ο κινδυνος: οι υπερπληθωρισμοι μακροπροθεσμα ειναι καταστροφικοι. Απο τη δεκαετια του ’70, οι ΗΠΑ εξαρτωνταν απο ξενες ενεργειακες προμηθειες και αυτο σημανε μια μεγιστη οικονομικη υποχρεωση και ενα μεγιστο θεμα ασφαλειας, και οι υπεργηρασμενοι οδικοι αξονες ειναι το κυκλοφοριακο συστημα αυτου του εθνους. Χωρις αποτελεσματικους οδικους αξονες, οταν αυτοι αρχικα δημιουργηθηκαν πολλες δεκαετιες πριν, σημερα δε θα υπηρχαν ουτε τα Wal-Mart, ουτε οι μεταφορες της FedEx. Χωρις «ενεργειακη ασφαλεια» και επισκευες στην καταρρεουσα υποδομη μας, ο ανταγωνισμος μας τιθεται σε αμφισβητηση. Ειμαστε τυχεροι που ο Al Gore θα κανει με ηθος, venture capital επενδυσεις για λογαριασμο μας!


Η επομενη φουσκα πρεπει να ειναι μεγαλη αρκετα ωστε να ανακτηθουν οι ζημιες απο την καταρρευση της φουσκας των ακινητων. Ποσο «ασχημα» θα ειναι; Μερικες προχειρες εκτιμησεις (Για να δημιουργησω αυτες τις αποτιμησεις, πρωτα εξετασα τις αναγκαιες κεφαλαιοποιησεις των υφισταμενων εταιριων. Μετα, χρησιμοποιωντας το προηγουμενο ιστορικο των εταιριων ακινητων και τεχνολογιας, εκτιμησα τον αριθμο των εταιριων που χρειαζονται για να υποστηριξουν τη φουσκα. Το μοντελο υποθετει την υπαρξη εκκολαπτομενων πιστωτικων προϊοντων που τελικως θα αναπτυχθουν για να χρηματοδοτησουν τον υπερπληθωρισμο. Αν και το ευρος λαθους σε αυτην την προβλεψη ειναι τεραστιο, η αναγκαιοτητα της φουσκας παραμενει):


Η ακαθαριστη αξια της αγορας ολων των επιχειρησεων που χρειαζονται για να αναπτυχθει υδροηλεκτρικη ενεργεια, γεωθερμικη, πυρηνικη, αιολικα παρκα, ηλιακη ενεργεια και καυσιμο υδρογονο – και η υποδομη που χρειαζεται απο πισω απο αυτα – ειναι κατι μεταξυ $2 και $4 Τρις δολαρια. Υποθετοντας οτι η φουσκα ξεκιναει, η πλασματικη υπερπληθωρισμενη αξια θα μπορουσε να προσθεσει ακομα $12 Τρις. Σε ενα Υπερπληθωρισμο, οι αναβαθμισεις στις υποδομες θα επιταχυνθουν, με πολλες ευκαιριες να παρουσιαζονται στους υπεργολαβους της Αμερικανικης κυβερνησης που αποχωρουν απο τη φθινουσα αγορα του Ιρακ. Ετσι μπορουμε να αναμενουμε να δουμε τη δημιουργια ακομα $8 Τρις δολαριων σε πλασματικες αξιες που μας δινει μια εκτιμηση $20 Τρις δολαριων σε κερδοσκοπικη περιουσια, χρηματα που αναποφευκτα θα χρησιμοποιηθουν για να αυξησουν τις τιμες μετοχων παρα για να επιφερουν «ενεργειακη ασφαλεια»!

Οταν η φουσκα τελικα σκασει θα μας εχει μεινει αλλη μια ρημαγμενη βιομηχανια για εκκαθαριση. Το κυκλωμα του FIRE, στο μεταξυ, θα εχει ηδη ψαξει να βρει την επομενη ευκαιρια. Δεδομενης της τρεχουσας καταστασης της οικονομιας, ΤΟ ΜΟΝΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΠΡΑΓΜΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΝΕΑ ΦΟΥΣΚΑ... ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΤΗΣ!

Για τη μεταφραση

Donald Duck







1 σχόλιο:

  1. ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ. ΣΥΜΠΙΠΤΕΙ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ ΜΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΛΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΙΧΕ ΓΡΑΦΤΕΙ ΑΠΟ ΕΣΕΝΑ. ΜΕ ΒΡΙΣΚΕΙ ΣΥΜΦΩΝΩ ΚΑΙ ΕΜΕΝΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αναγνώστες